علت خارش پوست بدن چیست و چگونه درمان می شود؟

یکی از مشکلات آزاردهنده­‌ای که بعضی مواقع بدون هیچ علت خاصی بروز می­‌کند و گاهی نیز می­‌تواند از علائم بروز یک بیماری خاص باشد، خارش پوست بدن است. این عارضه می­‌تواند به قدری شدید و آزار دهنده شود که باعث ایجاد اختلال در روند زندگی عادی شما گردد؛ به همین دلیل مهم است که علت بروز خارش و روش­‌های درمان مناسب را فرا بگیرید. در این مطلب از پزشکبان به اینکه خارش پوست چیست می‌پردازیم و علت ایجاد این مشکل و روش­‌های درمانی موثر برای رفع آن را بررسی می‌­کنیم؛ با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.

خارش پوست چیست؟

خارش پوست، یک حس آزاردهنده است که شما را درگیر خود کرده و به طور مرتب وادار به خاراندن پوست خود خواهید شد. گاهی نیز این احساس شدید شده و باعث ایجاد حسی شبیه به درد می‌شود. در اکثر موارد خارش پوست موضعی بوده و یک قسمت از بدن را درگیر می­‌کند. همچنین ممکن است بدون وجود علائم پوستی یا کهیر و یا همراه با آن­‌ها بروز کند. خارش می­‌تواند به حدی شدید باشد که از خواب شبانه راحت شما جلوگیری کند و اجازه استراحت به شما ندهد. به طور معمول علل خارش مشکلات مهم و اساسی بدن نیستند، اما بعضی مواقع نیز خارش پوست به دنبال بیماری‌های جدی‌­تر ایجاد می­‌شود.

علت خارش پوست چیست؟

بعضی مواقع ممکن است علت خارش پوست مشخص نشود و به صورت خود‌به‌خود نیز رفع شود. از متداول ترین علت­‌های خارش می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

خشکی پوست

خشک شدن پوست و التهاب آن می­‌تواند باعث خارش پوست شود. این مشکل در فصل­‌های سرد که آب و هوا خشک‌­تر است، بیشتر بروز پیدا می­‌کن همچنین هرچه سن افراد بالاتر می‌رود، پوست خشک­‌تر می­‌شود. برای کاهش این عارضه می­‌توانید از مرطوب کننده و آب‌رسان مناسب پس از شستشوی پوست استفاده نمایید. همچنین مصرف زیاد مایعات، استفاده از شوینده‌های ملایم و عدم استفاده از آب داغ برای حمام کردن می‌­تواند به رفع خشکی پوست و خارشی که به دنبال آن ایجاد می­‌شود کمک کند.

دانه های پوستی

گاهی خارش پوست همراه با ایجاد دانه­‌های پوستی بروز پیدا می­‌کند و دلیل بروز این دانه­‌ها می‌­تواند مشکلات پوستی متفاوتی باشد. از دلایل بروز دانه‌­های پوستی می­‌توان به عفونت­‌های قارچی و باکتریایی نظیر فولیکولیت و زرد زخم، ساس که می­‌تواند به دنبال گزش حشرات ایجاد شود، اگزما و درماتیت اتوپیک، درماتیت تماسی، کهیر، نوعی بیماری مزمن و خودایمنی به نام پسوریازیس و بارداری اشاره کرد. برخی خانم­‌ها در دوران بارداری به راش­‌های پوستی دچار می­‌شوند که همراه با خارش است.

بیشتر بخوانید: سریع ترین راه از بین بردن لک صورت

مصرف بعضی داروها

بعضی داروها می‌­توانند حتی بدون بروز دانه­‌های پوستی و به طور مستقیم باعث خارش شوند. چنان­‌چه خارش بسیار آزاردهنده باشد، باید با پزشک در مورد قطع و جایگزینی برخی داروها مشورت کنید. به طور کلی داروهای زیر می‌توانند باعث بروز خارش شوند:

• بعضی داروهای فشار خون بالا، نظیر مهارکننده‌های ACE
• داروی آلوپورینول که در درمان نقرس تحویز می‌شود.
• آمیودارون که برای بیماری­های قلبی تجویز می­‌شود..
• انواع داروهای ادرار آور
• استروژن­‌ها
• هیدروکسی اتیل سلولز که در زمان جراحی مورد استفاده قرار می­‌گیرد.
• انواع اپیوئیدها
• داروهای ضد چربی خون مانند سیمواستاتین

ابتلا به بعضی بیماری ­های سیستم عصبی

یکی از علت­‌های بروز خارش پوست می‌تواند ابتلا به برخی بیماری‌های سیستم عصبی باشد. از این بیماری­‌ها می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زونا یا شینگلز
• مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس که یک بیماری خود ایمنی است.
• انواع سکته قلبی و مغزی
• تومورهای مغزی
• هر گونه صدمه به عصب‌ها

ابتلا به بعضی بیماری­های روانی

ممکن است تعجب کنید، اما ابتلا به بعضی بیماری‌ها و اختلالات روانی نیز می­‌توانند باعث بروز خارش پوست شوند. بعضی از این بیماری‌­های روانی به شرح زیر هستند:

• اضطراب
• افسردگی
• سایکوز یا جنون
• وسواس فکری
• تریکوتیلومانیا که منجر به کندن وسواسی موی سر می­‌شود

سایر علت­های خارش پوست

علاوه بر علت‌­های ذکر شده، برخی عوامل دیگر می‌­توانند موجب بروز خارش پوست شوند؛ از این علت­‌ها می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ابتلا به بیماری‌های کلیوی
2. مشکلات مربوط به غده تیروئید
3. بیماری‌های کبدی
4. بعضی سرطان‌ها نظیر بیماری مولتیپل میلوما، هوچکین و لنفوما
5. ابتلا به دیابت یا قند خون
6. کم خونی و کمبود آهن
7. ایدز
8. هم‌چنین خارش پوست می‌­تواند به دنبال بعضی اقدامات درمانی نظیر دیالیز کلیه‌ها، اشعه درمانی و شیمی‌ درمانی بروز کند.

خارش پوست بدن چه علائمی دارد؟

خارش پوست بدن ممکن است در قسمت خاصی از بدن نظیر صورت، دست‌ها، پاها یا سراسر بدن بروز پیدا کند. بعضی اوقات خارش به صورت خفیف شروع می­‌شود و به مرور تشدید خواهد شد و در مدت زمان طولانی برطرف نمی­‌شود. به طوری که شما همانطور که به خاراندن پوست مشغول هستید، خارش نه تنها برطرف نمی‌شود، بلکه ممکن است بدتر شود. در چنین مواقعی خارش حاد شده و توقف آن ممکن است سخت باشد. همچنین ممکن است خارش پوست بدن هیچ‌گونه تغییری در پوست ایجاد نکند یا همراه با یک سری علائم نظیر علائم زیر ایجاد شود:

• التهاب و قرمزی در پوست
• خشک شدن پوست و ترک‌ خوردن آن
• چرب و زبر شدن پوست
• ایجاد راش‌­های پوستی نظیر برجستگ­ی‌ها، دانه­‌ها، لکه‌های پوستی یا تاول­‌ها

چه عواملی باعث ایجاد خارش پوست بدن می­شود؟

علاوه بر عللی که پیش­تر ذکر شد، مانند ابتلا به برخی بیماری‌­ها، مصرف برخی داروها، راش­‌های پوستی، خشکی پوست و… عوامل زیر نیز می­‌توانند باعث بروز خارش پوست بدن شوند:

کمبود ویتامین: این عامل به طور مستقیم باعث بروز خارش پوست نمی­‌شود، اما باعث کاهش سلامت پوست و ایجاد مشکلاتی نظیر خشکی پوست خواهد شد. برخی ویتامین‌­ها مانند ویتامین B12 از این قبیل هستند. خشکی پوست در اثر کمبود ویتامین نیز موجب التهاب و خارش پوست می­‌شود. به همین دلیل گاهی پزشکان برای درمان خشکی و خارش پوست برای افراد ویتامین B12 تجویز می­‌کنند. این ویتامین به درمان خارش پوست در اثر خشکی کمک می‌­کند.

گزش حشرات: یکی دیگر از عواملی که می‌­تواند موجب خارش پوست در قسمت‌های مختلف بدن شود، گزیده شدن توسط حشرات است. پس از گزش حشرات، راش­‌های پوستی بروز پیدا می­‌کنند و همراه با خارش شدید هستند. این نوع خارش پس از مدتی برطرف می­‌شود، اما برخی مواقع نیز ممکن است التهاب و خارش پوست خود به خود رفع نشود و یا مدت زمان بیشتری طول بکشد؛ در این مواقع بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

استفاده از روش‌­های رفع موهای زائد نظیر لیزر: خارش پوست بدن یکی از عوارض شایع بعد از استفاده از روش‌­های زدودن موی زائد مانند شیو، وکس و یا لیزر است. این عارضه یک عارضه طبیعی بوده و با استفاده از انواع کرم­‌های پس از اصلاح می­‌توان آن‌را بهبود بخشید.

انواع آلرژی: بعضی افراد با قرار گرفتن در معرض آلرژن‌­ها دچار واکنش­‌های آلرژیک نظیر خارش پوست بدن می­‌شوند. این خارش می­‌تواند به همراه بثورات پوستی و التهاب و قرمزی پوست ایجاد شود. آلرژن­‌های مختلفی مانند گرده گل­ها، موی حیوانات، مصرف برخی ادویه‌ها و مواد غذایی و… باعث بروز این نوع آلرژی­‌ها می‌­شوند.

چه هنگامی خارش پوست بدن خطرناک می­شود؟

چنان­‌چه از درمان­‌های خانگی برای رفع خارش کمک گرفته اید و خارش پوست در مدت زمان دو هفته برطرف نشده و بیشتر طول کشیده است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در این مواقع ممکن است خارش پوست یک نشانه جدی از مشکلات دیگری باشد که بدن به آن­‌ها دچار شده است. به همین دلیل مراجعه به یک متخصص پوست و مو و زیبایی، بهترین راهکار است. پزشک می­‌تواند با آزمایش­‌های مختلف و معاینه کلی بدن شما، علت بروز خارش پوست را تشخیص داده و درمان مناسب را در نظر بگیرد. در اکثر موارد خارش پوست نشان‌ دهنده‌ی یک مشکل جدی برای سلامتی نیست و با درمان‌های تجویز شده توسط پزشک بهبود پیدا می­‌کند.

بهترین راه برای درمان خارش پوست

برای درمان خارش پوست می‌­توان بسته به علت بروز خارش، از روش مناسب درمانی استفاده کرد. از جمله بهترین روش­‌ها برای درمان خارش پوست، درمان‌های دارویی و درمان­‌های خانگی هستند. از درمان­‌های مفید و کاربردی خانگی برای خارش پوست می­‌توان به استفاده از کرم مرطوب کننده مناسب برای تامین رطوبت پوست و جلوگیری از خشکی پوست، استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی غیر حساسیت‌­زا و فاقد عطر، چرب کردن پوست با روغن­‌های گیاهی مانند نارگیل و بادام و… اشاره کرد. اگر خارش پوست با روش­‌های خانگی نظیر مرطوب کردن و چرب کردن پوست برطرف نشد، بهتر است برای پیدا کردن علت اصلی خارش و درمان­‌های دارویی مناسب به پزشک مراجعه کنید.

بهترین دارو برای خارش پوست

یکی از بهترین داروها برای درمان خارش بدن، استفاده از کرم­‌ها و پمادهای ضد خارش است که با توجه به مشکل پوستی شما، پزشک نوع مناسب آن‌را برای شما تجویز خواهد کرد. از این نوع پمادها و کرم‌­ها می­‌توان به پمادهای آنتی هیستامین، و کلسینوئورین اشاره کرد که موجب کاهش خارش پوست و قرمزی آن می­‌شوند. علاوه بر درمان­‌های موضعی ممکن است پزشک از تجویز داروهای خوراکی نظیر زیرتک، کلاریتین، بنادریل، لامیزیل و تربینافین نیز کمک گرفته و موجب بهبود علائم خارش پوست شود. توجه داشته باشید که هرگز به سراغ مصرف خودسرانه داروها نروید و برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به پزشک مراجعه نمایید

جمع بندی

یکی از مشکلات پوستی که ممکن است برای هر فردی و در هر سنی ایجاد شود، خارش پوست است. این عارضه می‌­تواند بسیار حاد و آزاردهنده باشد. به همین دلیل شناخت علت بروز خارش و روش‌­های درمانی برای رفع آن مهم است. با توجه به علت­‌هایی که در این مقاله برای خارش پوست ذکر شد، می‌­توانید به طور تقریبی علت بروز خارش پوست را در خود پیدا کرده و از درمان­‌های خانگی ذکر شده برای رفع و بهبود آن استفاده کنید. چنان­‌چه خارش پوست بیش از دو هفته ادامه پیدا کرد و برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی بعدی پیشگیری کنید.

سوالات متداول